پروژه‌های در دست اجرا

  پروژه­­‌های جاری

1-      طرح" راهبری و نظارت بر تدوین اسناد ملی فناوریهای راهبردی (مرتبط با طرح­های کلان ملی پژوهش و فناوری)"

2-      طرح "مدیریت اطلاعات طرح­های کلان ملی پژوهش و فناوری "

3-      طرح" طراحی و استقرار سیستم مدیریت پروزه طرح­های کلان ملی پژوهش و فناوری"

  شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری بر اساس رسالت ذاتی خود در خصوص سیاستگذاری در راستای توسعه فناوریهای راهبردی از سالهای گذشته اقدام به تعریف و تصویب طرح­های کلان ملی پژوهش و فناوری در حوزه­های تخصصی نموده است. از طرف دیگر و بر اساس نیازسنجی به موقع دبیرخانه شورا پروژه­ای با عنوان "تدوین روش­شناسی تهیه اسناد ملی توسعه فناوریهای راهبردی" تعریف و نتایج آن پس از تصویب در کمیسیون دائمی شورای عالی عتف طی دو کارگاه آموزشی به مدیران و کارشناسان طرح­های کلان و نیز دبیران کمیسیونهای تخصصی شورا ارائه گردید.

بدیهی است که تهیه اسناد توسعه فناوری طرحهای کلانی با ابعاد ملی و با تعداد قابل ملاحظه 47 طرح در قالب یک متدولوژی واحد راهبری و مدیریت بالایی می­طلبد. تا از یک سو جریان مدیریت دانش در داخل سیستم به خوبی هدایت و کنترل شود و از طرف دیگر روش­شناسی مصوب برای طرح­های مختلف تدقیق گردد و سپس در طی مراحل مختلف تدوین سند بر کیفیت انجام مطالعات تدوین سند نظارت کامل به عمل آید.

o       ضرورت انجام مطالعات راهبردی و سند توسعه فناوری(سند راهبردی چیست؟)

    دولت‌ها در راستای اهداف خود برای توسعه فناوری انواع مختلفی از سیاست‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند. به طور خلاصه این سیاست‌ها را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:

- سیاست‌های کارکردی یا اشاعه‌گرا، که هدف آنها افزایش ظرفیت نوآوری و بهبود کلی قابلیت‌های فناوری است.

- سیاست‌های هدفمند یا ماموریت‌گرا، که از توسعه علم یا فناوری خاص یا بخش‌های خاصی از صنعت حمایت می‌کند.

     اتخاذ سیاست‌های نوع دوم معمولاً بر این استدلال استوارند که با توجه به محدودیت منابع دولت، گزینش در میان فناوی‌های بخش‌های صنعتی مختلف امری اجتناب‌ناپذیر است. بدیهی است در صورت اتخاذ سیاستهای ماموریت­گرا داشتن سیاستهای هدفمند و برنامه اجرایی مدون برای دستیابی به فناوریهای راهبردی مورد نیاز کشور اجتناب ناپذیر است. این مجموعه سیاستها و برنامه­های مدون که به منظور دستیابی به فناوریهای راهبردی تدوین می­گردد را در ادبیات مدیریت فناوری سند راهبردی توسعه فناوری می­نامند.

بر این اساس ضرورت تدوین اسناد راهبردی توسعه فناوری را از مناظر ذیل می­توان مورد بررسی قرار داد:

     ارزیابی تغییرات صورت پذیرفته و واردکردن این تغییرات در برنامه­های توسعه از:

·         بعد ابزارهای طراحی

-          ابزارهای تدوین استراتژی توسعه فناوری

-          ابزارهای تدوین سیاست­های توسعه و ارزیابی عملکرد نهادهای متولی توسعه

·         بعد فنی و نظری

-          تغییرات محیطی (داخلی و بین­المللی) فناوری مورد نظر

-          لحاظ نمودن ابعاد مختلف فناوری از منظر اجزا، کاربردها و بازار فناوری

·         بعد قابلیت­های توسعه

-          در داخل کشور

-          در خارج کشور

     ارزیابی روند توسعه و رشدی که تاکنون در زمینه­ی فناوری مورد نظر در کشور اتفاق افتاده برای:

·         تعیین میزان برآورده شدن اهداف توسعه و شناسایی نقاط قوت و ضعف

·         اصلاح مسیر توسعه برای ازمیان بردن نقاط ضعف و تاکید بر نقاط قوت

بطور خلاصه باید گفت که:

"برنامه­‌ توسعه برای فناوری­های راهبردی باید برای آینده نوشته شود، اماهمواره نگاهی به وضع موجود داشته باشد." به این معنی که با توجه به شرایط هر دوره­ی زمانی برنامه­ای برای توسعه فناوری طراحی می­گردد، اما این به معنی همیشگی بودن این برنامه نخواهد بود. بلکه باید تغییرات پدید آمده در آینده را به­طور مداوم رصد نمود و برنامه توسعه را بر اساس آن تغییرات اصلاح کرد.

o       آموزش

در این قسمت مستندات دوره­های آموزشی برگزار شده و برنامه دوره­های آموزشی تشریح شده و همچنین کتب در دست انتشار از جمله کتاب روش شناسی تدوین اسناد ملی فناوری­های راهبردی و دیگر کتب مربوطه معرفی می­شوند.

      آموزش روش‌شناسی تدوین اسناد راهبردی طرح‌های کلان ملی

    برگزاری کارگاه‌های آموزشی تدوین اسناد راهبردی برای مدیران و نمایندگان طرح‌ها

پس از تهیه روششناسی تدوین اسناد راهبردی طرحهای کلان ملی و با عنایت به لزوم معرفی و آموزش آن به طرحهای کلان و در راستای همراه کردن طرحهای کلان برای تدوین اسناد راهبردی، اولین جلسه کارگاه آموزشی در اردیبهشت ماه سال 1392 در محل دبیرخانه شورای عتف برگزار گردید. این کارگاه با حضور مدیران طرحها و دبیران کمیسیونهای مختلف برگزار گردید. در این کارگاه روششناسی تدوین اسناد راهبردی طرحهای کلان ملی ارائه گردیده و مورد بحث حاضرین قرار گرفت.

دومین جلسه کارگاه آموزشی «روش­ شناسی تدوین اسناد ملی فناوری‌های راهبردی» با هدف آموزش این روششناسی به کارشناسان و نمایندگان تهیه سند مرتبط با هریک از طرح­‌های کلان در 18 تیر ماه سال 93 در محل مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد.

     ارائه روش‌شناسی تدوین اسناد راهبردی در همایش افتتاحیه ارزیابی طرح‌های کلان

با توجه به اهمیت اسناد راهبردی طرح‌های کلان ملی و لزوم توجه به این اسناد، در همایش ارزیابی طرح‌های کلان ملی روش‌شناسی تدوین اسناد راهبردی ارائه شده و به سوالات مختلفی پاسخ داده شد. همایش مذکور با حضور مدیران و نمایندگان طرح‌ها و اعضای کمیته‌های ارزیابی هر یک از طرح‌های کلان که متشکل از خبرگان و صاحب‌نظران در حوزه‌های مختلف علمی و از دانشگاه‌ها و سازمان‌های مختلف در این همایش شرکت کرده بودند، در خرداد ماه سال 93 در سالن همایش‌های شورای عالی فضای مجازی برگزار گردید و هدف از این ارائه، آگاه‌سازی شرکت‌کنندگان در همایش از اهمیت تدوین اسناد راهبردی و معرفی و آموزش روش‌شناسی مورد استفاده در تدوین اسناد راهبردی طرح‌های کلان ملی بود تا علاوه بر در نظر گرفتن وضعیت اسناد راهبردی در فرآیند ارزیابی طرح‌های کلان، لزوم تدوین اسناد راهبردی در سایر حوزه‌ها و سازمان‌ها به اطلاع شرکت‌کنندگان برسد.

 

     ارائه و آموزش روش‌شناسی تدوین اسناد راهبردی در  جلسات توجیهی

با توجه به برگزاری جلسات توجیهی توسط کارگروه با همه‌ی طرح‌های کلان، این جلسات یکی از مناسب‌ترین مکان‌ها برای ارائه و آموزش روش‌شناسی تدوین اسناد راهبردی بودند؛ در نتیجه کارگروه اقدام به ارائه روش‌شناسی و پاسخ به سوالات شرکت‌کنندگان در این جلسات نمود تا نمایندگان طرح‌ها با درک مناسب از فرآیند تدوین سند و مباحث مطرح در این فرآیند، اقدام به تدوین سند نمایند.

 در این جلسات علاوه بر ارائه روش‌شناسی فوق، توضیحاتی را در مورد موضوع طرح کلان و حدود و  ثغور آن توسط نمایندگان طرح ارائه می‌شد و اصلاحات لازم برای تطبیق روش‌شناسی با موضوع طرح در نظر گرفته می‌شد. علاوه بر این با انتخاب مشاور توسط هر یک از طرح‌ها، مجددا روش‌شناسی فوق با حضور مشاور و نمایندگان طرح‌ها مورد بحث قرار می‌گرفت و از مشاور و نمایندگان درخواست می‌شد تا پیشنهاده تدوین سند راهبردی بر اساس روش‌شناسی فوق تهیه گردد.